Naučni intervju – Najčešće postavljena pitanja na klinici za dermatologiju
Odgovara dr Christina Schnopp
Klinika i poliklinika za dermatologiju i alergologiju, TU Minhen
Zašto je bebina koža tako posebna? Da li mogu da koristim obične proizvode za njegu kože moje bebe ili bebina koža zahtijeva posebne proizvode?
Zdrave bebe se rađaju sa već relativno dobro razvijenom kožom. Međutim, površinski sloj kože, a naročito rožnati sloj koji ima važnu ulogu barijere, dosta je tanji u prvih nekoliko mjeseci bebinog života nego kod odraslog čoveka (¹),²). Ćelije kože su manje i brže se dijele (²), znojne i lojne žlijezde još uvijek nisu u potpunosti razvijene (³); funkcija znojenja, na primjer, nije još uvijek u potpunosti razvijena i sadržaj masti površinskog sloja kože je niži (²).
Ove strukturalne razlike mogu da povećaju propusnost bebine kože. Transepidermalni gubitak vode („transepidermalno“ = kroz epidermis) upućuje na barijernu funkciju dječije kože i snažno varira u prvih godinu dana (koža je ponekada „manje vodootporna“). Formiranje barijerne funkcije kože traje najmanje do kraja prve godine bebinog života.
Bebina koža, u poređenju sa kožom odraslih osoba, može da upije više vode za manje vremena, ali takođe može i da je ponovo brže izgubi. Jedan od razloga za to može biti niži nivo udjela faktora za očuvanje vlažnosti u površinskom sloju kože kod beba u prvoj godini života (⁴). Paralelno sa većim procentom vode u površinskom sloju bebine kože ide i izraženiji (mikro) reljef kože, što povećava odnos površine kože naspram tjelesne mase.
U prvim danima života, bebina koža mora da se prilagodi promijeni iz mokrog u suvo okruženje. Tokom ovog vremena novorođene bebe gube svoju prirodnu zaštitu kože, koja je mješavina masnoća i izumrlih ćelija koje su služile kao zaštitni sloj u majčinom stomaku. Od druge nedelje pa nadalje, sadržaj vode površinskog sloja kože ubrzano raste.
pH vrijednost kože novorođenčeta je neutralna (vjerovatno zbog blago alkalne plodove vode), u prvih nekoliko dana vrijednost opada, ali ne doseže vrijednost odraslih u smislu „ogrtača od kisjelina“ (⁵). Viša pH vrijednost negativno utiče na različite enzime koji služe za održavanje barijerne funkcije i ovo može da izazove iritaciju, posebno u predjelu pelena.
Stoga to postavlja posebne zahtjeve za proizvode za njegu bebine kože jer je koža potencijalno propustljivija i odnos površine kože i težine je dosta veći nego kod odraslih, sastojci proizvoda za njegu bebine kože moraju da budu potpuno bezbjedni. Osim toga, treba da se izbjegava sve što može da ošteti kožnu barijeru ili da spriječi njen razvoj, na primjer mijenjanjem pH vrijednosti ili rastvaranje kožnih masti.
Tako, na primjer, tradicionalni sapuni (alkalni) napadaju kožne masti i stoga nisu pogodni za bebe.
1) Evans NJ, Rutter N. Development of the epidermis in the newborn. Biol Neonate 1986; 49: 74-80.
2) Stamatas GN, Nikolovski J, Luedtke MA et al. Infant skin microstructure assessed in vivo differs from adult skin in organization and at the cellular level. Pediatr Dermatol 2010; 27: 125-31.
3) Agache P, Blanc D, Barrand C et al. Sebum levels during the first year of life. Br J Dermatol 1980; 103: 643-9.
4) Nikolovski J, Stamatas GN, Kollias N et al. Barrier function and water-holding and transport properties of infant stratum corneum are different from adult and continue to develop through the first year of life. J Invest Dermatol 2008; 128: 1728-36.
5) Stamatas GN, Nikolovski J, Mack MC et al. Infant skin physiology and development during the first years of life: a review of recent findings based on in vivo studies. Int J Cosmet Sci 2011; 33: 17-24.
